کلید راکر چیست و چگونه کار می‌کند؟

اگر جزو کسانی باشید که حتی به مقدار خیلی کم با لوازم الکتریکی سر کار داشته اید به احتمال زیاد با کلید راکر آشنایی نسبی ایی داشته و می دانید کلید راکر چیست و چه کاریردی دارد. این کلیدها معمولا دو حالت روشن و خاموش دارند و با فشار دادن روی آنها می‌توان حالت آنها را تغییر داد. برخی از کلیدهای راکر همچنین چراغ دار هستند و با روشن شدن چراغ آنها می‌توان وضعیت مدار را مشاهده کرد. کلیدهای راکر در انواع مختلفی از لحاظ شکل، اندازه، تعداد پل، تعداد مسیر و توان تحملی وجود دارند و در بسیاری از دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی مانند کامپیوتر، تلویزیون، ماشین، موتور و … کاربرد دارند.

اجزاء کلید راکر

کلید راکر از چندین جزء تشکیل شده است که در شکل زیر می‌توان آنها را مشاهده کرد:

بدنه کلید راکر

بدنه کلید راکر از جنس پلاستیک یا فلز است و نقش حفاظتی دارد. بدنه کلید راکر مانع از ورود گرد و غبار، رطوبت و آب به داخل کلید می‌شود و همچنین از برق گرفتگی کاربر جلوگیری می‌کند.

قسمت متحرک

قسمت متحرک کلید راکر قسمتی است که با فشار دادن روی آن، حالت کلید تغییر می‌کند. این قسمت معمولا از جنس پلاستیک است و می‌تواند شکل‌های مختلفی مانند مستطیل، دایره، مثلث و … داشته باشد. برخی از کلیدهای راکر دارای چراغ دار در قسمت متحرک خود هستند که با روشن شدن آنها، وضعیت مدار را نشان می‌دهند.

ترمینال‌ها در کلید راکر

در خرید کلید راکر باید به ترمینال آن نیز توجه کرد. ترمینال‌ها یا پایه‌های کلید راکر قسمت‌هایی هستند که به مدار الکتریکی متصل می‌شوند. تعداد ترمینال‌های کلید راکر بستگی به نوع کلید دارد. کلیدهای راکر می‌توانند تک پل تک مسیره (SPST)، تک پل دو مسیره (SPDT)، دو پل تک مسیره (DPST) یا دو پل دو مسیره (DPDT) باشند. هر پل به معنای یک خط ورودی و هر مسیر به معنای یک خط خروجی است. بنابراین، تعداد ترمینال‌ها برابر است با تعداد پل‌ها ضربدر تعداد مسیرها به علاوه یک ترمینال برای زمین. برای مثال، یک کلید راکر SPST دو ترمینال، یک کلید راکر SPDT سه ترمینال، یک کلید راکر DPST چهار ترمینال و یک کلید راکر DPDT شش ترمینال دارد.

یاتاقان استفاده شده در کلید راکر

یاتاقان یا اسپرینگ کلید راکر قسمتی است که قسمت متحرک را به دو طرف کشیده و با تماس گرفتن با ترمینال‌ها، مدار را قطع و وصل می‌کند. یاتاقان معمولا از جنس فلز است و به شکل یک قوس خمیده شده است.

نحوه اتصال کلید راکر به مدار

برای اتصال کلید راکر به مدار، ابتدا باید نوع کلید راکر را تشخیص داد و سپس ترمینال‌های آن را به مدار متصل کرد. در ادامه به نحوه اتصال چهار نوع کلید راکر معرفی شده خواهیم پرداخت.

کلید راکر SPST

کلید راکر SPST کلیدی است که یک پل و یک مسیر دارد و می‌تواند مدار را فقط روشن یا خاموش کند. این کلید دو ترمینال دارد که یکی به منبع تغذیه و دیگری به بار متصل می‌شود.

ترمینال وسط به منبع تغذیه و دو ترمینال دیگر به دو بار مختلف متصل می‌شوند. با تغییر حالت کلید، می‌توان یکی از بارها را روشن و دیگری را خاموش کرد.

کلید راکر DPST

کلید راکر DPST کلیدی است که دو پل و یک مسیر دارد و می‌تواند دو مدار را همزمان روشن یا خاموش کند. این کلید چهار ترمینال دارد که دو ترمینال به دو منبع تغذیه و دو ترمینال دیگر به دو بار متصل می‌شوند. با تغییر حالت کلید، می‌توان هر دو مدار را به طور همزمان قطع و وصل کرد.

کلید راکر DPDT

کلید راکر DPDT کلیدی است که دو پل و دو مسیر دارد و می‌تواند دو مدار را به دو حالت مختلف تغییر دهد. این کلید شش ترمینال دارد که دو ترمینال به دو منبع تغذیه و چهار ترمینال دیگر به دو جفت بار متصل می‌شوند. با تغییر حالت کلید، می‌توان هر دو مدار را به طور همزمان به یکی از بارها متصل یا از آنها جدا کرد.

کاربردهای کلید راکر

کلیدهای راکر به دلیل سادگی، قابلیت اطمینان و زیبایی ظاهری در بسیاری از دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی کاربرد دارند. برخی از کاربردهای کلیدهای راکر عبارتند از:

• روشن و خاموش کردن دستگاه‌های برقی مانند تلویزیون، کامپیوتر، ماشین لباسشویی و …
• تغییر حالت دستگاه‌های الکترونیکی مانند مودم، روتر، اسپیکر و …
• کنترل جریان الکتریکی در مدارهای مختلف مانند مدارهای مبدل، مدارهای تقویت کننده، مدارهای مولتی ویبراتور و …
• انتخاب بین چندین گزینه مختلف مانند ولتاژ، فرکانس، مقاومت و …
• ایجاد تغییرات در مدارهای مغناطیسی مانند رله‌ها، سلنوئید‌ها، موتورهای الکتریکی و …